Na brežuljku iznad sela Vrbovac, u opštini Blace, smeštena je crkva Svetog arhangela Gavrila – skromno, ali značajno svetilište koje poslednjih decenija privlači pažnju ne samo vernika, već i ljubitelja duhovne baštine, prirodnih retkosti i narodnih legendi. Upravo na ovom mestu, 2001. godine, dogodilo se otkriće koje je ušlo u kolektivno sećanje meštana i širom otvorilo vrata hodočasničkoj radoznalosti…U drvetu koje se nalazilo u blizini crkve, pojavio se upečatljiv lik za koji se veruje da ima svetiteljske obrise.
Kako je sve počelo?
Miodrag Vasović, tadašnji predsednik crkvenog odbora, sa još nekoliko meštana čistio je teren na kojem je planirana izgradnja crkve. Sečena su stabla stara i po nekoliko vekova, a u trenutku kada su pristupili poslednjem panju, desilo se nešto što su mnogi doživeli kao znak. Na ostatku panja starog cera, nakon njegove seče, pojavio se oblik nalik svecu, sa obrisima krsta iznad glave.
Prikazanje u drvetu – svedočanstvo vernika i znak nade
Lik u drvetu najveći broj posetilaca povezuje sa likom kneza Lazara, ali vredi istaći da drugi u njemu vide i arhanđela Gavrila, zaštitnika ove svetinje, te prvog prosvetitelja, Svetog Savu. Osim središnjeg lika, pažljivijim posmatranjem mogu se otkriti i druge figure, poput žene na konju sa tovarom, siluete čoveka u orijentalnoj nošnji, kao i konture carske krune. Verujući da se ne radi o običnim linijama drveta, brojni posetioci dolaze da se pomole, zapale sveću i ostave zavetni dar.
Simbol vere, zdravlja i duhovne nade
Ovakvi prikazi u drvetu nisu retkost, a najčešće se doživljavaju kao božanski znak. Imajući u vidu duhovnu nesigurnost koja je nažalost sve češće prisutna kod ljudi, narod upravo u ovakvim pojavama često traži potvrdu da ipak postoji božanska sila koja ih čuva. Upravo zbog toga, pojedinci iz svih krajeva Srbije dolaze da vide „prirodnu fresku“, da se pomole, zastanu i osete mir.
Kada je obišao mesto na kojem je pronađen čudesni lik sveca, episkop niški Irinej, izjavio je:
„Ovo što vidimo znak je da Gospod ima plan sa ovim čudesnim likom. Ništa nije slucajno. Ovaj kraj je sveti kraj Toplice. Setimo se da je Nemanjina država bila ukrašena mnogim hramovima. Ovaj lik treba da probudi našu veru. Ovo je božje delo i poklonimo se njemu. Ovo je prst božji.”
Istorijsko predanje – kneginja Milica i zakopano blago
Prema narodnom predanju, na mestu današnje crkve postojala je svetinja još pre Kosovske bitke. Stazom te crkve, prema legendi, prošla je vojska kneza Lazara na putu ka Kosovu. Nedugo zatim, tuda je prošla i kneginja Milica, noseći blago iz Kruševca namenjeno za vojsku. Nakon što je stigla vest o kneževom stradanju, odlučila je da se zadrži kod crkve i naredila da se blago baci u obližnje jezero, kako ne bi palo u ruke Osmanlija. Potraga za ovim blagom traje i danas.
Crkva Svetog arhangela Gavrila u Vrbovcu
Sadašnja crkva, iako skromnih dimenzija, odiše jedinstvenom lepotom i toplinom. Podignuta iznad sela, pruža pogled na plodnu topličku dolinu, a njen položaj prirodno je predodređen za molitvu. Zanimljivo je istaći da su tokom radova na crkvenom temelju u julu 2001. godine svi poslovi u Vrbovcu obavljeni pod vedrim nebom, iako su sve okolne oblasti bile pod kišom. Kiša je pala tek kada su radovi okončani.
Područje oko crkve krasi netaknuta priroda Topličkog kraja, sa gustim šumama, pitomim brežuljcima i prostranstvima punim biljnog i životinjskog sveta. Ovo čarobno mesto, gde se vera i prironda spontano susreću, definitivno svako treba posetiti makar jednom u svom životu.
